Wat is een praatgroep?
Het gaat om bijeenkomsten die regelmatig worden georganiseerd en toegankelijk zijn voor iedereenmet een bepaalde ziekte of diegenen die ermee geconfronteerd worden.
Meestal zijn het patiëntengroepen, maar er bestaan ook enkele groepen voor naasten of kinderen van patiënten.
De deelnemers ontmoeten er elkaar om te praten over hun belevingen en moeilijkheden en om ervaringen uit te wisselen.
Voor patiënten met kanker is het wenselijk dat de vergaderingen door een psycho-oncoloog worden geleid (psycholoog of psychiater die actief is op het vlak van kankerbehandeling). Een verpleegkundige, een arts of een opgeleide vrijwilliger kan de rol van ondersteunende begeleider vervullen.
De deelname aan een praatgroep is op vrijwillige basis. Het is geen medisch voorschrift.
Praatgroepen worden gratis aangeboden in ziekenhuizen, klinieken of op andere plaatsen, door verenigingen zoals de Kankerliga.
Waarover wordt er gepraat?
De gespreksonderwerpen zijn vrij, maar de uitwisseling is vooral gericht op kanker en de psychosociale gevolgen ervan.
U kunt er alles bespreken wat u bezighoudt. Andere deelnemers zullen zich er zeker in herkennen.
Dit zijn enkele thema’s die het vaakst worden behandeld in praatgroepen:
- De ontdekking van de ziekte, de medische onderzoeken, de mededeling van de diagnose.
- De behandelingen en hun bijwerkingen (haarverlies, spijsverteringsproblemen, vermoeidheid, pijn, opvliegers, branderig gevoel enz.).
- De relatie met de artsen en het verzorgend personeel.
- De vrees over de ernst van de ziekte, de angst op het moment van de controleonderzoeken, de vrees voor recidief, existentiële vragen.
- Het psychisch lijden, de angst, de depressie: wanneer? In welke vorm? Welke hulp kunt u krijgen?
- De aantasting van het lichaamsbeeld en de gevolgen ervan op vlak van verleidingen seksualiteit.
- Borstreconstructie: vrouwen ontmoeten die deze ingreep reeds hebben ondergaan.
- De communicatie met familie (partner, kinderen, ouders) en met naasten (vrienden, collega’s); het hernemen van activiteiten en oudere problemen.
- Al dan niet het werk hernemen; in welke omstandigheden? Wat zijn uw sociale rechten?
- De ondersteunende verzorging (psychotherapie, relaxatie, esthetische verzorging, massage en kinesitherapie, voeding, pijnbestrijding, sociale en juridische assistentie enz.).
Hoe verloopt een sessie?
De bijeenkomsten vinden een tot twee keer per maand plaats.
Elke sessie duurt ongeveer anderhalf uur.
Alle deelnemers kunnen een of meerdere onderwerpen aansnijden die hen bezighouden. De anderen kunnen reageren door over hun eigen ervaringen te vertellen.
De begeleiders leiden de bespreking en waken erover dat de regels van de groep worden gerespecteerd; ze houden rekening met de reële omstandigheden van de ziekte – kanker – om de interactie te begeleiden.
Persoonlijke medische vragen kunnen in een groep niet beantwoord worden: deze worden doorverwezen naar de oncoloog.
Wat kunnen deze bijeenkomsten voor mij opleveren?
Deze bijeenkomsten zijn bedoeld om uw belevenissen en ervaringen rond de ziekte te delen met andere mensen die zich in een gelijkaardige situatie bevinden.
Het luisteren naar de ervaringen van anderen kan u aanzetten tot nadenken en u psychologische en praktische tips opleveren om uw eigen problemen te overwinnen.
Dankzij deze ontmoetingen kunt u dingen zeggen die u niet steeds kunt uitdrukken in uw eigen omgeving (afmatting, ontmoediging, vrees, angst enz.), zodat u ze begrijpt en er daarna beter mee om kunt gaan.
Dankzij de groep kunt u banden creëren en in bepaalde gevallen uit een echt isolement treden.
De deelname aan een praatgroep is voor patiënten vaak een eerste stap naar een betere communicatie met artsen en verzorgend personeel.
Hoe kan ik me aansluiten bij een praatgroep?
Vraag informatie aan uw arts, bij de informatiestand van uw zorginstelling of bij de Kankerliga.
Indien u er klaar voor bent, schrijf u in. U zult eerst een individueel gesprek hebben met de psycholoog die de groep begeleidt, zodat u een precies beeld kunt scheppen van uw verwachtingen en om een voorstelling te krijgen van het kader en de werking van de praatgroep (samenstelling van de groep, frequentie van de bijeenkomsten, regels van discretie en vertrouwelijkheid). Hij zal dan samen met u beslissen of u tot de groep wordt toegelaten.
Het is wenselijk dat u vrij stipt naar de bijeenkomsten gaat en dat u zich betrokken voelt bij de ontwikkelingen in de groep. Als u aan een tiental bijeenkomsten deelneemt, is uw engagement optimaal. Sommige patiënten wensen daarna nog verder te gaan om de nieuwkomers te begeleiden of omdat ze sterke banden hebben gecreëerd met andere deelnemers.
Het is op elk moment mogelijk om de groep te verlaten en de begeleiders hierover in te lichten, als men zich niet op zijn gemak of angstig voelt tijdens of na de vergaderingen. Een aanbod van psycho-oncologische opvolging in individueel verband of in een groep die minder betrokkenheid in de gesprekken vereist (onderlinge hulp, gezelligheid, workshops enz.) kan worden voorgesteld.
Deel uitmaken van een praatgroep betekent tegelijk luisteren en praten, gehoord worden en met elkaar praten.